Θυρεοειδίτιδες: Μορφές φλεγμονής του θυρεοειδή αδένα

Mε το όρο θυρεοειδίτιδα αναφερόμαστε σε μία ευρεία ομάδα διαταραχών, που χαρακτηρίζονται από κάποια μορφή φλεγμονής του θυρεοειδή αδένα.

Φραγκίσκος Ν. Οικονόμου
M.D., Ph.D Ενδοκρινολόγος

Oι θυρεοειδίτιδες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα που περιλαμβάνει από καταστάσεις που προκαλούν οξεία πάθηση και κακουχία με δριμύ άλγος στο θυρεοειδή αδένα (οξεία και υποξεία θυρεοειδίτιδα [De Quervain]) έως καταστάσεις όπου δεν υπάρχει καμία εμφανής κλινική φλεγμονή και η πάθηση φανερώνεται πρώτιστα από την δυσλειτουργία του θυρεοειδή αδένα ή την βρογχοκήλη (χρόνια λεμφο-κυτταρική θυρεοειδίτια [Hashimoto]) καθώς και την σκλήρυνση του αδένα (θυρεοειδίτιδα Riedel ). Οι πιο συχνές μορφές θυρεοειδίτιδας είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimotoκαι η υποξεία θυρεοειδίτιδα (DeQuervain). Η θυρεοειδίτιδα Hashimotoείναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού (υπολειτουργία του θυρεοειδή αδένα), είναι αυτοάνοση νόσος όπου επέρχεται καταστροφή του θυρεοειδικού ιστού. Η επίπτωσή της αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας και είναι 7 φορές πιο συχνή στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Μπορεί να εμφανισθεί ως ανώδυνη διόγκωση του θυρεοειδή – βρογχοκήλη ή ως ατροφία του αδένα. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς έχουν στον ορό τους υψηλές συγκεντρώσεις αντισωμάτων κατά ενός, η περισσοτέρων θυρεοειδικών αντιγόνων. Επί παρουσίας βρογχοκήλης ή υποθυρεοειδισμού χορηγείται θεραπεία με θυροξίνη (θυρεοειδική ορμόνη).

Το κλασικό πρότυπο των αλλαγών στην θυρεοειδική λειτουργία στους ασθενείς με υποξεία θυρεοειδίτιδα είναι υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργία του θυρεοειδή), που ακολουθείται από υποθυρεοειδισμό και έπειτα αποκατάσταση. Σπάνια ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να είναι μόνιμος. Κάθε στάδιο διαρκεί 2-6 εβδομάδες. Στο πρώτο στάδιο της νόσου παρατηρείται επώδυνη διόγκωση του αδένα. Το άλγος αντανακλά στην πλάγια τραχηλική χώρα, τα αυτιά και τη σιαγώνα. Συνήθως υπάρχει άλγος κατά την κατάποση. Τα τοπικά φαινόμενα συνοδεύονται από γενικά συμπτώματα όπως πυρετός, ρίγη, μυαλγίες, κακουχία. Η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη, αλλά τα έντονα τοπικά και γενικά συμπτώματα αναγκάζουν τον ασθενή να αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Η θεραπεία είναι συμπτωματική, απλά αντιφλεγμονώδη ή κορτιζόνη για μικρό χρονικό διάστημα ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων.